Thông tin về việc phát hiện chất Diethylene Glycol trong sản phẩm kem đánh răng nhãn hiệu Excel và Mr. Cool đang khiến người tiêu dùng quan tâm. Vậy, chất này có tác hại đến sức khỏe như thế nào và khả năng kiểm soát trong sản phẩm này tại VN ra sao?
Báo Thanh Niên đã trao đổi với ông Đỗ Thanh Bái, Giám đốc Trung tâm Bảo vệ môi trường và an toàn hóa chất (Viện Hóa công nghiệp). Ông Bái cho biết: - Diethylene Glycol là một chất hữu cơ (có công thức là: HO-CH2-CH2-O-CH2-CH2-OH).
Đó là một chất lỏng nhớt không màu, không mùi, tan trong nước và cồn hay ête. Diethylene Glycol là hóa chất công nghiệp, được sử dụng nhiều để làm lạnh dung dịch được sử dụng trong tổng hợp hữu cơ để tạo ra nitrocelulose, một số loại nhựa, một số loại thuốc nhuộm, dầu phanh, dầu thủy lực, chất ức chế ăn mòn trong các thiết bị nhiệt...
Diethylene Glycol còn được sử dụng làm chất giữ ẩm cho thuốc lá, để chế tạo mực in và một số loại keo. Diethylene Glycol không thuộc dãy các chất gây ung thư hay biến đổi gien hoặc một số bệnh mãn tính đối với người và động vật có vú, nhưng là chất gây nguy hiểm cấp tính cho sức khỏe khi tiếp xúc qua da, mắt, hệ hô hấp và hệ tiêu hóa. Khi đó Diethylene Glycol có thể là nguyên nhân của các bệnh về thận, gan, hệ tuần hoàn và hệ thần kinh.
* Những tác hại nào của Diethylene Glycol đã được biết đến?
- Tại Việt Nam, chúng tôi chưa có ghi nhận nào, tuy nhiên trên thế giới đã từng xảy ra. Năm 1937 tại Mỹ, 107 người đã chết khi sử dụng thuốc Sulfanilamide có chứa Diethylene Glycol. Chính sự kiện bi đát này đã là nguyên nhân ra đời của Bộ luật Liên bang Hoa Kỳ về thực phẩm, thuốc và mỹ phẩm năm 1938. Những năm gần đây, nhiều cái chết do sử dụng thuốc có pha với Diethylene Glycol đã được thông báo tại Nam Phi, Ấn Độ, Nigeria, Argentina, Haiti và Panama.
Tại Haiti năm 1996, đã có 85 trẻ em chết do sử dụng một loại siro paracetamol được Phòng thí nghiệm Pharval sản xuất , huốc siro này có chứa Glycerine bị nhiễm Diethylene Glycol. Năm 1985, một số các nhà sản xuất rượu vang của Úc đã phát hiện ra các sản phẩm của họ đã bị pha với Diethylene Glycol để tăng độ ngọt và tính hấp dẫn của rượu vang. Lượng này không đủ lớn để gây độc ngay lập tức.
Tuy nhiên, sau đó việc xuất khẩu rượu của họ đã bị khốn đốn. Năm 1990, tại Bangladesh, đã phát hiện tới 339 trẻ em mắc bệnh suy giảm chức năng thận sau khi sử dụng siro paracetamol (acetaminophen) bị nhiễm Diethylene Glycol. Mới đây nhất, tháng 5.2007, các quan chức Chính phủ Panama đã thông báo rằng trong Glycerine để sản xuất thuốc đánh răng của Trung Quốc có chứa Diethylene Glycol ở nồng độ cao.
* Làm sao phân biệt được sản phẩm có chứa chất gây hại này?
- Diethylene Glycol là chất cấm sử dụng cho người do những tác hại cấp tính của chất này. Tuy nhiên, người tiêu dùng không thể phát hiện được chỉ bằng mắt thường. Vì vậy, điều này phụ thuộc vào lương tâm nhà sản xuất, nhà nhập khẩu đồng thời đòi hỏi cơ quan quản lý về thuốc - mỹ phẩm cần có các biện pháp kiểm soát hiệu quả.
Về mặt chuyên môn, chúng tôi cho rằng, nhà quản lý có thể xem xét những sản phẩm có nguy cơ chứa chất này, để từ đó có quy định cụ thể nhằm cảnh báo cho nhà sản xuất cũng như người tiêu dùng.